هشتمین جشنواره بین المللی شعر یار و یادگار

تا شروع رویداد:

ثانیه
دقیقه
ساعت
روز

شاعری از جنس انقلاب

مهرداد اوستا در شهریورماه ۱۳۳۲ خورشیدی شعرهایی در مخالفت با رژیم پهلوی سرود و مدت هفت ماه را به عنوان زندانی سیاسی در زندان گذراند

بیستم بهمن‌ماه سالگرد تولد مهرداد اوستاست . منطقه لرستان، محمدرضا رحمانی در ۲۰ بهمن ۱۳۰۸ هجری خورشیدی در خانواده‌ای که به شعر و ادبیات علاقه داشتند، در شهر بروجرد چشم به جهان گشود. پدربزرگ مادری وی، شاعری خوش‌قریحه بود که در شعر «رعنا» تخلص می‌کرد. مهرداد استعداد فراوانی برای شعرگویی داشت به گونه‌ای که از کلاس پنجم ابتدایی با تشویق معلمان خود به سرودن شعر پرداخت.

شعرهای دوران نوجوانی او کم‌تر به چاپ رسیدند. علت آن، تمایل این شاعر به قصیده‌سرایی بود که سنگین‌تر از نوع شعرهای متداول آن روزگار بود. در سال ۱۳۲۰ و هنگامی که مهرداد نوجوانی دوازده‌ساله بود به همراه خانوادهاش به تهران آمد و دوره دبیرستان خود را در یکی از دبیرستانهای شبانه این شهر به پایان رساند.

او تحصیلات دانشگاهی خود را از سال ۱۳۲۷ با ورود به دانشکده معقول و منقول )الهیات) دانشگاه تهران آغار کرد و ابتدا لیسانس معقول و منقول گرفت و سپس با ادامه دادن تحصیل، با مدرک فوق لیسانس در رشته فلسفه از این دانشگاه فارغالتحصیل شد.

از استادان او می‌توان به بدیع‌الزمان فروزانفر اشاره کرد. مهرداد اوستا هم‌زمان با تحصیل در دانشگاه، به استخدام وزارت آموزش و پرورش درآمد و به عنوان دبیر در چندین دبیرستان تهران به تدریس پرداخت.

مهرداد اوستا در شهریورماه ۱۳۳۲ خورشیدی شعرهایی در مخالفت با رژیم پهلوی سرود و مدت هفت ماه را به عنوان زندانی سیاسی در زندان گذراند. او در سال ۱۳۳۳ خورشیدی ازدواج کرد که یادگار این ازدواج فرزندان دختر با نامهای فریبا، شهرزاد و فروغ بودند. در سالهای ۱۳۳۳ تا ۱۳۳۹ خورشیدی همراه با تحصیل نزد سباستین مونه فیلسوف و شرق‌شناس فرانسوی، به او عرفان مشرق‌زمین آموخت. در سال ۱۳۴۵ خورشیدی دوباره ازدواج کرد که حاصل این ازدواج پسری به نام نستوه است.

در معرفی بیش‌تر این شاعر در منابع اینترنتی آمده است: اوستا در تابستان ۱۳۴۶ خورشیدی به کشورهای فرانسه، انگلیس، ایتالیا رفت و در انگلستان با برتر اندراسل دیدار کرد. در سال ۱۳۴۹ خورشیدی به مدت یک ماه به فرانسه و سوییس رفت و با ژان پل سارتر دیدار کرد.

او در تابستان ۱۳۵۶ خورشیدی نیز سفری یک‌ماهه به فرانسه و سوییس داشت و به دیدار محمدعلی جمالزاده در ژنو رفت. در شهریور ۱۳۵۹ سفری یک‌ماهه به فرانسه داشت و به ایراد چندین سخنرانی در مراکز فرهنگی و دانشگاهی پرداخت. در زمستان سال ۱۳۶۲ خورشیدی برای درمان بیماری قلبی و بازگرداندن چند کتاب دست‌نویس ارزشمند به مدت یک ماه به فرانسه رفت.

در زمستان ۱۳۶۷ به پاکستان رفت و به ایراد سخنرانی درباره شعر و شخصیت حافظ پرداخت. در سال ۱۳۶۹ خورشیدی دوباره به پاکستان رفت و در مراسم بزرگداشت خلیلالله خلیلی شاعر افغانستان سخنرانی کرد. سال ۱۳۶۹-۱۳۷۰ خورشیدی سالهای آخر تدریس او در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به شمار میرفت.

او در روز سه‌شنبه ۱۷ اردیبهشت سال ۱۳۷۰، در حالی که مشغول تصحیح شعری در شورای شعر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تالار وحدت بود دچار عارضه قلبی شد و درگذشت. مهرداد اوستا در بهشت زهرای تهران مقبره مشاهیر فرهنگ، ادب و هنر در کنار مجتبی مینوی و مشایخ فریدنی (حجره ۹۵۳) به خاک سپرده شد.

از آثار این ادیب میتوان به تصحیح دیوان سلمان ساوجی، رسالهای در فلسفه، منطق، روانشناسی و اخلاق، عقل و اشراق، تصحیح رسائل خیام (نوروزنامه - رساله وجود) با مقدمه و تحقیق در زندگی وی، از کاروان رفته، پالیزبان، حماسه آرش، از امروز تا هرگز، اشک و سرنوشت، روش تحقیق در دستور زبان فارسی و شیوه نگارش، شراب خانگی ترس محتسب‌خورده، تیرانا و امام، حماسهای دیگر اشاره کرد.

خانه‌ها ویران، پی آبادی کاخی چراست؟ / تا سزد خودکامه‌ای را دستگاه خودسری؟

بهمن به دنیا آمد و بهمن رویایش به حقیقت پیوست؛ روحش شاد و راهش پررهرو باد...

شعری از مهرداد اوستا:

با کاروان تا ماه من، محمل به محمل میرود/ سرگشته از پی، آه من، منزل به منزل میرود

سرو خرامان میرود، دل میرود، جان میرود/ نی، مهر تابان میرود، جان میرود، دل میرود

از دیده آذر میرود، نی، دودم از سر میرود/ آهم به اختر میرود، ما هم ز محفل میرود

آتش مرا بر جان زده، در خرمن ایمان زده/ و این کشتی توفان‌زده، ساحل به ساحل میرود رود